WEC Nedir ?
WEC (Dünya Dayanıklılık Şampiyonası)
Nedir bu WEC , Türkçesi ile Dünya Dayanılılık Şampiyonası bir dayanıklılık otomobil yarış ligidir. Yarışlarının amacı araçların bozulmadan saatler boyunca pistte kalabilmesidir birinci veya sınıf birincisi olmakta ligin ve takımların amaçlarından biridir. İlk sezonunu 2012 yılında yapmıştır. 2012 yılından önce International Le Mans Series ligi adının altında yarışmışlardır. Ligte her sezon toplam 8 yarış yapılmaktadır.
Prototype Sınıfları
-
LMP1
Prototype’lerin en yüksek hızlısı, onarımı ve yapımı çok pahalı olan ve WEC’in en üst sınıfı olan Le Mans Prototype 1 ismi ile hitap edilen araçlar Hybrid ve None-Hybrid yani Hybrid’li ve Hybrid’siz araç olarak ikiye ayrılır. Hybrid’li araçları fabrika takımları (Fabrika takımlarına örnekler; Toyota Gazoo Racing ve Porsche LMP Team) kullanılmasına izin verilirken bağımsız takımların (Bağımsız takımlarına örnekler; Rebellion Racing, ByKellos Racing) Hybrid kullanmasına izin verilmez. LMP1 sınıfı araçların her iki şekli (Hybrid’li yada Hybrid’siz) de kapalı kokpitler ile yarışır. LMP1 sınıfı takımlar hem fabrika hem de bağımsız takımlardan oluşabilir. LMP1 araçlarını ayırmamızın en kolay yolu numaralarına bakmaktır. Araçların numaraları kırmızı bir karenin içine beyaz bir yazı ile yazılır.
Güncel Araçlar (2020); Toyota T050 Hybrid, Rebellion R13, Ginetta G60-LT-P1, CLM P1/01
Motor Gücü (Hybrid): 983hp-1160hp
Motor Gücü (Hybrid’siz): 665hp
Ağırlık (Hybrid): 878kg
Ağırlık (Hybrid’siz): 833kg
Vites: 6-7
Depo (ERS’siz): 75L
Depo (ERS’li): 62.3L
-
LMP2
LMP1 araçlarına göre daha karmaşık olmayan ve daha ucuz olan (Elektirik ve bütün aksamlarının toplamı 483.000€’yu geçmemelidir.) sınıftır. Bu sınıf bağımsız takımların Prototype sınıfıdır. Le Mans Prototype 2 ismiyle yarışlara katılan araçlar 4 onaylı şasi olan Dallara, Onroak(Ligier), Oreca ve Riley Tech-Multimatic birini kullanmak zorundadır. Ve motor olarak da Gibson’un GK-428’i kullanmalıdır. Günümüzde ve geçen sezonlarda daha çok Oreca ve Ligier kullanılmaktadır. Zamanında açık kokpitler ile yarışmış olan LMP2 sınıfı araçlar 2017 yılında gelen güvenlik sorunu ve kuralı nedeniyle kapalı kokpitlere geçiş yapmıştır. LMP2 sınıfı araçların diğer sınıflarda olduğu gibi numaralarına bakıp anlayabiliriz. Numaraları mavi bir karenin içine yazılır.
Güncel Araçlar (2020); Oreca 07 Gibson, Dallara P217
Motor: Gibson GK-428 V8 NA (Doğal Emişli)
Motor Gücü (2016-2020): 603hp
Ağırlık (2016-2020): 930kg
Vites: 6
Depo: 75L
GTE Sınıfları
-
LMGTE Pro
LMGTE diğer bir adıyla Le Mans Grand Touring Endurance Professional araçları günümüzdeki spor arabalarından aerodinamik ve dayanıklılığı bakımından değiştirilmiş araçlardan oluşur. LMGTE Pro sınıfı takımlar genellikle fabrika takımları ve bağımsız takımlardan oluşur (Fabrika takımlarına örnekler; Porsche GT Team, Corvette Racing) Motor veya şasi bakımından herhangi bir sınırlama yoktur. Aerodinamik ve dayanıklılık açısından ne kadar değişik olursa olsun şasi bütünlüğü olarak benzerdir. LMGTE Pro araçlarını anlamamızın yolu diğer sınıflarda olduğu gibi numaralarına bakıp anlayabiliriz. Numaraları yeşil bir karenin içine beyaz renk ile yazılır.
Güncel Araçlar (2020); Ferrari 488 GTE Evo, Porsche 911 RSR19, Corvette C8.R, Aston Martin Vantage AMR GTE
Motor Gücü: 500hp-600hp
Ağırlık: 1245kg-1527kg
Vites: 6
-
LMGTE Am
LMGTE Pro’ların kullandığı geçen sezon araçlarını kullanırlar. Le Mans Grand Touring Endurance Amatör diye geçen bu sınıf araçları anlamanın yolu numaralarına bakmaktır. Numaraları turuncu bir karenin içine numaraları yazar.
Güncel Araçlar (2020); Ferrari 488 GTE Evo, Porsche 911 RSR19, Aston Martin Vantage AMR GTE
Motor Gücü: 500hp-600hp
Ağırlık: 1245kg-1527kg
Vites: 6
Sınıflı Sürücülerin Mantığı
Pilotlar geçmiş performanslarına göre dört gruba ayrılır: Platin, Altın, Gümüş veya Bronz. Bu sınıflandırma, her kategoride yarışabilecek ekiplerin tanımlanmasını mümkün kılar.
LMP1
Bronz sürücüler kabul edilmez. Tek araba için en az 2 pilot bulunmalıdır en fazla 3 pilot olmalıdır
LMP2
İki veya üç pilottan oluşan bir takımda en az bir gümüş veya bronz pilot bulunmalıdır. Tek araba için en az 2 pilot bulunmalıdır en fazla 3 pilot olmalıdır
LMGTE PRO
Takımların oluşmasında herhangi bir kısıtlama yoktur. Tek araba için en az 2 pilot bulunmalıdır en fazla 3 pilot bulunmalıdır.
LMGTE AM
Takımlarda en az bir bronz pilot ve bir bronz veya gümüş seviyesinde ki pilotlar yer alabilir. Tek araba için en az 2 pilot bulunmalıdır en fazla 3 pilot bulunmalıdır.
LMP2
Zorunlu süreli turlar bir gümüş veya bronz pilot tarafından tamamlanmalıdır.
LMGTE AM
Zorunlu süreli turlar bir bronz pilot tarafından tamamlanmalıdır.
WEC Sınıflı Sürücülerin Sürüş Zamanı
-
6 Saatlik Bir Yarışta
Minimum
LMP1 için,
Gümüş: 40 dakika
Altın: 40 dakika
Platin: 40 dakika
LMP2 için,
Bronz: 1 saat 15 dakika
Gümüş: 1 saat 15 dakika
Altın: 1 saat 15 dakika
Platin: 1 saat 15 dakika
LMGTE PRO için,
Bronz: 40 dakika
Gümüş: 40 dakika
Altın: 40 dakika
Platin: 40 dakika
LMGTE AM için,
Bronz: 1 saat 45 dakika
Gümüş: 1 saat 45 dakika
Altın: 1 saat 45 dakika
Platin: 1 saat 45 dakika
Maksimum
LMP1 için,
Gümüş: 4 saat 30 dakika
Altın: 4 saat 30 dakika
Platin: 4 saat 30 dakika
LMP2 için,
Bronz: 3 saat 30 dakika
Gümüş: 3 saat 30 dakika
Altın: 3 saat 30 dakika
Platin: 3 saat 30 dakika
LMGTE PRO için,
Bronz: 4 saat 30 dakika
Gümüş: 4 saat 30 dakika
Altın: 4 saat 30 dakika
Platin: 4 saat 30 dakika
LMGTE AM için,
Bronz: 3 saat 30 dakika
Gümüş: 3 saat 30 dakika
Altın: 3 saat 30 dakika
Platin: 3 saat 30 dakika
-
8-10 Saatlik Yarışta
Minimum
LMP1 için,
Gümüş: 1 saat 30 dakika
Altın: 1 saat 30 dakika
Platin: 1 saat 30 dakika
LMP2 için,
Bronz: 2 saat
Gümüş: 2 saat
Altın: 2 saat
Platin: 2 saat
LMGTE PRO için,
Bronz: 1 saat 30 dakika
Gümüş: 1 saat 30 dakika
Altın: 1 saat 30 dakika
Platin: 1 saat 30 dakika
LMGTE AM için,
Bronz: 2 saat
Gümüş: 2 saat
Altın: 1 saat 30 dakika
Platin: 1 saat 30 dakika
Maksimum
LMP1 için,
Gümüş: 5 saat
Altın: 5 saat
Platin: 5 saat
LMP2 için,
Bronz: 5 saat
Gümüş: 5 saat
Altın: 5 saat
Platin: 5 saat
LMGTE PRO için,
Bronz: 5 saat
Gümüş: 5 saat
Altın: 5 saat
Platin: 5 saat
LMGTE AM için,
Bronz: 5 saat
Gümüş: 5 saat
Altın: 5 saat
Platin: 5 saat
WEC Puanlama Sistemi
WEC’te puanlar yarışa göre farklılık gösterebiliyor. Dayanıklılık yarışlarında çok sınıflı yarış olduğu için, tek bir etkinlik içinde aynı anda yapılan etkin dört farklı şampiyona savaşı vardır. Her dört sınıfında bir kazananı olur.
6 Saatlik Yarışlarda Puan Sıralaması
P1: 25 P2: 18 P3: 15 P4: 12 P5: 10 P6: 8 P7: 6 P8: 4 P9: 2 P10: 1
8 Saat ve 10 Saat Yarışlar Olarak Puan Sıralaması
P1: 38 P2: 27 P3: 23 P4: 18 P5: 15 P6: 12 P7: 9 P8: 6 P9: 3 P10: 2
24 Saat Le Mans Yarışlarında Puan Sıralaması
P1: 50 P2: 36 P3: 30 P4: 24 P5: 20 P6: 16 P7: 12 P8: 8 P9: 4 P10: 2
Pol Pozisyonu
Her yarışta takımlara ve her kategoride pol pozisyonu alan aracın mürettebatını oluşturan tüm pilotlara ekstra bir puan verilir.
Tekerlekler
Her takım, yarış lastiklerini sertifikalı bir tedarikçiden almalıdır. Şu anda, Goodyear ve Michelin üreticileri WEC için onaylanmıştır. LMP1 ve LMP2’de Michelin tek tedarikçisidir. LMGTE otomobilleri için lastik seçimi serbesttir. Lastik partneri seçiminden memnuniyetsizlik varsa, bu her mevsimde bir kez değiştirilebilir. 2016 sezonundan bu yana, yarış hafta sonu başına kullanılabilir kuru lastik sayısı sınırlıdır. Bunlar, her biri iki ön ve iki arka lastikten oluşan lastik seti başına sayılır. Ara veya ıslak lastiklerin kullanımına sadece FP, Q veya Yarış Direktörü pisti “ıslak” ilan ettikten sonra izin verilir. Bu nedenle, lastik üreticisinden farklı sertlik derecelerine sahip iki farklı tipte kuru lastik (Le Mans için üç tip) sipariş edilebilir.
-
6 Saat Yarışlarda
LMP1 için,
FP: 12
Q+R: 18
LMP2 için,
FP: 12
Q+R: 18
LMGTE PRO için,
FP: 12
Q+R: 18
LMGTE AM için,
FP: 16
Q+R: 26
-
8-10 Saat Yarışlarda
LMP1 için,
FP: 12
Q+R: 26
LMP2 için,
FP: 12
Q+R: 26
LMGTE PRO için,
FP: 12
Q+R: 26
LMGTE AM için,
FP: 16
Q+R: 34
-
24 Saat Yarışlarda
LMP1 için,
FP: 24
Q+R: 48
LMP2 için,
FP: 24
Q+R: 56
LMGTE PRO için,
FP: 28
Q+R: 60
LMGTE AM için,
FP: 28
Q+R: 60
WEC’te Yarış ve Çıkış için Koşullar
Yarışa katılabilmek için her takımın teknik incelemeyi başarıyla geçmiş olması gerekir. Bir otomobil, yarışa başlamak için FP (Free Practice) seanslarından birine veya Q (Qualyfing) katılmalıdır. Yarış Direktörü, FP (Free Practice) sonunda güvenlik nedenleriyle bir katılımcıyı yarışın geri kalan hafta sonundan çıkarabilir.
FP (Free Practice) seanslarından birinde, her sürücünün sıralama turlarına katılmasına izin verilmesi için kategorisindeki en hızlı arabanın en iyi zamanının en az yüzde 110’u kadar bir süreye sahip olması gerekir.
BOX BOX!
WEC pit stopları yarışı kazanabilmek için çok önemlidir. Toplamda 11 personelden oluşur. 1 aracı kontrol eden, 1 yangın södürücü, 1 yakıt borusunu çıkartan, 4 mekanik, 2 teknisyen, 1 tane de 2. pilot olur. İlk öce araç kendi takımının pit bölgesine gelir ve ilk önce yakıt doldurulur sonra sonra 4 mekanik 2’şer olmak şekliyle aracın sağından ve solundan 1’i tekerleği çıkartan ve takandır 1’i ise tekerleği tutan ve verendir. Eğer araçta bir sürücü değişikliği olacaksa yakıt verilir yakıt verilirken sürücü değiştirilir bunlar sona erdiği zaman tekerlekler değiştirilip çıkış yapılır.
Pit hızı en fazla 60 kmh’dir.
Güvenlik Aracı
Maksimum 6,99 km uzunluğundaki tüm pistler için, yönetmelikler yalnızca bir Güvenlik Aracı’nın kullanımına izin verir. Pist uzunluğu en az 7.0 km ise, arkasındaki arabaları toplamak için her bir Sector sonuna bir güvenlik aracı yerleştirilmelidir. Güvenlik Araç’ları, kullanım sırasında Sector mesafelerini birbirleri arasında koruma görevine sahiptir. Güvenlik Aracı Aşamasının duyurulmasıyla birlikte, sonraki üç turdaki normal pit stopları için pit şeridi kapatılacaktır. Engelleme süresine rağmen hasarı onarmak için pit şeridine dönen herhangi bir aracın tüm işi tamamlamak için yalnızca 5 saniyesi vardır. Bu süre aşılırsa, kabin bu 3 turun sonuna kadar pitte kalmalıdır ve daha sonra tekrar sıraya girmesine izin verilir. Bir Güvenlik Aracı aşaması sırasında, arabaların birbirinden 5 araba uzunluğundan daha uzakta olmasına izin verilmez. Hava koşulları değişirse ve Güvenlik Aracı arkasında güvenli bir yarış artık mümkün değilse, Yarış Direktörü aracı yarıda keser. Bu kesinti maksimum 4 saat 30 dakika sürebilir. Limit aşılırsa yarış otomatik olarak durdurulur ve puanların yarısı kurallara göre verilir.
WEC’te Yarışlar Nasıl Gerçekleştirilir
WEC’in yarışları en kısa 4 saat en uzun 24 saat sürer. WEC’in yarışları hafta sonu yani Pazar günü gerçekleştirilir. Cuma ve Cumartesi günlerinde genellikle serbest antrenmanlar ve sıralama turları olur. Formula 1’de ki gibi 3 antrenman seansları olur. Serbest antrenmanın ilk aşaması Cuma günü olur ve süresi ise 90 dakikadır. Cumartesi günü ise ikişer 90 ve 60 dakikalık serbest antrenmanlar olur. Sıralama turları ise sınıf sınıf olur ilk önce LMGTE sınıfı araçlar çıkar turlarını atarlar ve en hızlı turu atan araç kendini ön sıralarda görür. Her iki sınıf sıralama turlarıda 10 dakika sürer. LMP1 ve LMP2 araçlar sıralama için LMGTE’lerden sonra çıkar. Örneğin LMP2 sınıfı araç LMP1’dan daha hızlı bir tur attı diyelim LMP2 aracı genel klasmanda o LMP1’den daha hızlı bir tur attığı için LMP1’den daha ön sıradan başlar. Pazar günü yarış yapılır.
